Whiskylanden
Irish of Ierse Whiskey
Irish whiskey is een aromatisch en volle whisky waarvan de rooksmaak ontbreekt. De Ierse whisky's staan bekend als rijk en krachtig. Deze eigenschappen maken Irish malts geduchte tegenstanders van de Schotse buren. Ontdek in dit artikel alles over de soorten, de verschillen met whisky uit Schotland en wat de beste Ierse whisky's zijn om te proberen.
Wat zijn de verschillen tussen Irish en Schotse whisky?
Buiten dat de whisky in twee verschillende landen is gemaakt zijn er nog 3 verschillen:
- De Ieren gebruiken ook ongemoute gerst. De Ierse overheid hief belasting op mout, maar niet op de gerstekorrels zelf. De Ieren ontwikkelden daarom een speciaal distilleerapparaat: de zogenaamde Pot Still. Het ongemoute gerst moest daardoor wel 3 keer gedistilleerd worden in plaats van 2 keer, zoals in Schotland gebruikelijk is. De suikers in ongemoute gerst worden namelijk moeilijker in alcohol omgezet dan die in gemoute gerst.
Lees hier meer over hoe wordt whisky gemaakt?.
- Spelling. Daarnaast is het meest zichtbare verschil wel het verschil in spelling. Ierse whiskey en Schotse whisky. Dit om de whisky uit de verschillende landen te kunnen onderscheiden van elkaar. Lees meer over whiskey of whisky.
- Geen rook of turf smaak. De Ieren hebben het simpel niet zo op mout drogen boven turfvuur. Hierdoor ontbreekt de klassieke Schotse turfachtige smaak bij veel Ierse whiskey's.
Irish whiskey soorten: Malt, Blended & Single Pot Still
Of je nou een fervent drinker bent of net bent begonnen, Ierse whiskey hoort op je lijstje te staan. Net als bij whisky uit andere landen maak je onderscheid tussen single malt whisky en blended whisky's.
Ierse blended whisky
Blended Ierse whiskey's zijn een combinatie van single grain whisky's en malt whisky’s. Het wordt voor 60% tot 80% gestookt van ongemoute gerst. De overige 20% tot 40% bestaat uit gemoute gerst en grain whisky. Het graan wordt gedroogd in ovens die op steenkool branden. Hierdoor zijn Ierse whiskey’s wat zachter en minder rokerig van smaak dan Schotse whisky’s, waar turf de brandstof van de ovens vormt.
Enkele van de beste blended Irish whiskey's komen van de bekende destilleerderijen Jameson, Tullamore Dew en Bushmills. Naast een aantal single malt whisky's produceren de destilleerderijen met name blended malts.
Single Pot Still Whiskey
Single pot still whiskey is gemaakt van een mengsel van gemoutte en ongemaalde gerst, volledig gedistilleerd in een pot in een enkele distilleerderij. Het toevoegen van ruwe, ongemaalde korrels is een echte Ierse uitvinding. De stijl is ook historisch aangeduid als "Irish pot still whiskey".
Tot aan de 20e eeuw waren ze de meest voorkomende stijl van Ierse malts tot de opkomst van blended whisky's. En mocht je nou denken, ik heb waarschijnlijk nog nooit zo'n malt gedronken. Komt de naam Jameson je bekend voor?
De herkomst van whisky: Schotland of Ierland?
Het eerste document waarin een verwijzing naar whisky staat is de Exchequer Rolls of Scotland uit 1494. In het eerste Ierse document wordt er pas over whisky gesproken in 1556. Toch beschouwen de Ieren zichzelf als de onbetwiste uitvinders van de whisky.
Hoewel de Schotten ervan overtuigd zijn dat zíj de allereerste whisky hebben gestookt, is het erg waarschijnlijk dat de Ieren gelijk hebben. Volgens de Ierse overlevering zou de beschermheilige van Ierland, de missionaris Sint Patrick (385 – 461) op zijn reizen door de Moorse gebieden van Europa de kunst van het distilleren hebben geleerd. Benieuwd naar het verhaal van de Schotten? Lees hier meer over whisky uit Schotland.
Hoe het allemaal begon: illegaal whisky stoken
Whiskey groeide in Ierland in enkele eeuwen tijd uit tot een immens populaire drank. In de 18e eeuw waren er zo’n 1.200 distilleerderijen actief, waarvan een groot deel illegaal. De Ierse regering probeerde deze illegale praktijken uit te roeien. Dat lukte grotendeels: in 1822 waren er nog maar 800 illegale stokerijen over. In 1887 waren er nog maar 28 distilleerderijen actief in Ierland.
Aan het begin van de 20e eeuw kreeg de Ierse whiskey industrie enkele grote tegenslagen te verwerken. Na de Ierse Onafhankelijkheidsoorlog en de Burgeroorlog konden de Ieren door een Brits handelsembargo niet meer exporteren naar landen van het Britse rijk. De Amerikaanse Drooglegging in de jaren ’20 sloot ook de Amerikaanse markt en niet lang daarna volgde de Tweede Wereldoorlog. Het merendeel van de weinige distilleerderijen die Ierland nog had, overleefden deze tegenslagen niet.
Tegenwoordig heeft Ierland nog 3 actieve Ierse distilleerderijen: Cooley, Midleton en Bushmills. Deze produceren onder andere Jameson, Bushmills en Connemara whiskey.
