Over whisky
Whisky proeven
Zoveel merken, zoveel blends en zoveel smaken. Wij helpen je om de perfecte whisky te vinden! In deze masterclass gaan we kijken, ruiken en proeven om jouw smaakprofiel vorm te geven. Nosing and tasting heet dit. Leuk en leerzaam! Met deze vijf stappen ken jij in no time de basics van het whisky proeven en word je een echte whisky expert.
WHISKY PROEVEN IN VIJF STAPPEN
In het kort:
-
Kijk naar de whisky. Hoe donkerder de kleur, hoe langer de whisky heeft gerijpt.
-
Snuif de geuren van de whisky op en schrijf op wat je ruikt.
-
Proef de whisky. Welke smaken kun je ontdekken?
-
Bepaal de smaken die je proeft.
-
Slik de whisky door. Hoe langer de nasmaak des te krachtiger de whisky.
Hieronder lees je nog uitgebreider hoe jij het beste uit jouw whisky proeverij kunt halen! Of wil je gewoon lekker genieten? Bekijk dan de onderstaande video. Daarin vertelt onze Dick uit Zaandam hoe je whisky drinkt!
DEZE VOORBEREIDINGEN TREF JE VOOR DE WHISKY PROEVERIJ
Als je meerdere whisky’s proeft, begin dan met de meest milde en eindig met de meest krachtige. Lees ook ons artikel over welke whisky soorten er zijn als je hierover meer wilt weten! Om de smaak tussendoor te neutraliseren neem je een stukje brood of een slok water. Vermijd factoren die het whisky proeven beïnvloeden, zoals licht, temperatuur of door erbij te roken. Dit kan namelijk veel veranderen aan je smaakperceptie!
WHISKYGLAZEN
Voor het proeven gebruik je altijd een tulpglas. Deze heeft een brede bodem en een nauwe bovenkant. De aroma’s blijven hierdoor langer hangen en zo bepaal je beter de geur. Schenk de whiskyglazen voor een kwart in om te proeven. Lees meer over hoe je whisky serveert.
WHISKY TASTING NOTES MAKEN
Pak pen en papier en maak een whisky proefformulier. Hierop noteer je de volgende negen punten om tot een professionele proefnotitie te komen:
-
Merk, distilleerderij en locatie
-
Leeftijd
-
Sterkte
-
Verschijning
-
Kleur, textuur en helderheid
-
Aroma’s onverdund
-
Aroma’s verdund
-
Smaak
-
Opmerkingen
-
Score
Lees voor het proeven het etiket van de whisky. Van welk merk en distilleerderij is de fles? Waar is de distilleerderij gelegen? Wat is de leeftijd en het alcoholpercentage? Punt 1 t/m 3 heb je nu al beantwoord. Tijd voor het echte werk!
STAP 1: BEKIJK DE WHISKY
Kijk naar de kleur van de whisky in je glas. Houd het glas hiervoor tegen het licht of een witte muur aan. De kleur zegt niet direct iets over de kwaliteit of smaak, maar wel over de vaten waarop de whisky heeft gerijpt, het klimaat waarin hij is gemaakt of over hoe oud een whisky is.
Doorgaans worden whisky’s donkerder door de langere rijping in eiken vaten, want behalve aanvullende aroma’s onttrekken ze ook kleur van het hout. Daarnaast draagt een warm klimaat ook bij aan een donkere kleur van de whisky. Noteer nu jouw observatie van de kleur en helderheid.
Beweeg daarna lichtjes met je whiskyglas heen en weer onder een hoek van 45 graden en houd het glas weer recht. Let nu goed op wat er gebeurt! De druppels, ofwel ‘tears & legs’ (tranen & benen), die je langs de binnenkant van het glas naar beneden ziet lopen, wijzen op de concentratie van de alcohol en de volheid van de body van je whisky. Hoe korter de benen, hoe hoger het alcoholpercentage. Hoe langzamer de tranen teruglopen, hoe voller en olie-achtiger de whisky is. Noteer nu de textuur.
STAP 2: RUIK AAN DE WHISKY
Houd je het glas stevig in je hand om de whisky op temperatuur te laten komen. Wals de whisky zachtjes rond om de aroma’s te activeren. Snuif nu de aroma’s zachtjes op door eerst boven het glas te ruiken en vervolgens met je neus het glas in te gaan. Ga er helemaal in! Neem korte snuifjes en pauzeer af en toe. Je zult merken dat je bij elke snuif andere aroma’s waarneemt. Noteer de aroma’s van de onverdunde whisky. Enkele termen waarin je dit uitdrukt zijn bijvoorbeeld fruitig, bloemachtig, vanille, kruidig of rokerig. Maar laat je vooral leiden door je eigen waarneming!
Voeg nu een drupje water toe aan je whisky. Wacht? Je dure whisky verpesten met water horen we je nu hardop denken? Kort uitgelegd: een drupje water in het glas breekt het oppervlak van de drank waardoor geuren en smaken nog beter vrijkomen. Wil je hier meer over weten, lees dan over water in je whisky: ja of nee? Ruik vervolgens nog een keer. Je zult nu andere, wat fijnere, accenten opmerken. Noteer nu de aroma’s van de verdunde whisky.
STAP 3: PROEF DE WHISKY
Proef langzaam. Door de whisky even in je mond vast te houden en rond te laten gaan over je tong, komen alle smaken naar voren. De smaakpapillen op de tong verwerken namelijk allemaal andere smaken. Welke accenten proef je? Wees specifiek. Dus zeg niet zoet, maar ga dieper. Proef je honing? Karamel? Misschien een rooksmaak of juist exotisch fruit?
Wil je het echt goed doen? Lees dan ook over de verschillende whiskysmaken en welke factoren het whisky proeven kunnen beïnvloeden. In het begin is het vaak nog lastig om smaken uit te drukken. Je zult zien dat naarmate je meer nosing and tastings doet, je veel specifieker zult zijn en meer smaakaccenten zult herkennen!
STAP 4: BEPAAL DE INTENSITEIT
Bepaal nu de intensiteit van de whisky. Is de whisky mild, medium, vol of zelfs krachtig? Voor het bepalen van de intensiteit kun je de smaaktypes van Gall & Gall aanhouden. Dit maakt het makkelijk om later whisky’s in de webshop of de winkel uit te kiezen die bij jouw smaakprofiel passen. Wij hanteren de volgende smaaktypes:
- Mild & zachte whisky: zacht, rond, fluweel en subtiel.
- Medium & granige whisky: peer, graan, havermout en honing.
- Vol & rijke whisky: gedroogd fruit, karamel en zoet.
- Krachtig & rokerige whisky rook, zilt, intens en eikenhout.
STAP 5: SLIK DE WHISKY DOOR
Slik de whisky uiteindelijk door. Anders dan bij wijn, is het beter om de whisky niet uit te spugen. De afdronk is namelijk erg belangrijk: hoe langer die duurt, hoe sterker het karakter van de whisky. Dat branderige gevoel na het doorslikken en de smaak erna, dat is de afdronk.
Hoe lang blijft de smaak hangen naarmate je meer slikt? Je drukt dit uit in kort, medium en lang. Kort is ongeveer een minuut. Lang is ongeveer een kwartier. Deze beleving ontwikkel je beter naarmate je meer proeft. De afdronk moet prettig blijven, en nog hetzelfde smaken als de accenten die je eerder hebt geproefd. Hele oude whisky’s kunnen een nasmaak van uren hebben!
ORGANISEER EEN WHISKY PROEVERIJ
Nu weet je hoe je het beste een whisky kunt proeven. Want alleen zo kom je er achter wat je lekker vindt. En kies nou niet alleen voor de Schotse whisky of Ierse whiskey, maar ga ook eens voor de minder bekende maar zeker zo gewaardeerde Japanse whisky. Flessen over van je whisky proeverij? Lees dan ons artikel over whisky bewaren en lees je hoe je het beste je mooie fles whisky kunt bewaren.
Ook kennis opdoen van andere dranken? Begin dan aan de masterclass wijnproeven.
MEER WETEN OVER WHISKY?
Lees dan onze andere whisky artikelen:
Wil je op de hoogte blijven van de aanbiedingen en de beste whisky’s? Meld je dan aan voor de nieuwsbrief en geniet van de extra’s van Gall & Gall.
