Ontdek wijnlanden
Duitsland
Bij Duitsland denken veel mensen nog steeds aan eenvoudige zoete, witte wijnen. Maar dat beeld klopt al lang niet meer. Duitsland produceert namelijk zeer wijd uiteenlopende wijnen, waaronder veel droge soorten. Naast witte wijnen komen er ook veel rode wijnen uit het land: maar liefst 1 op de 3 geproduceerde flessen is rood. De variatie aan wijnbouwgebieden, klimaat, bodem en druivenrassen in Duitsland is enorm. De wijnliefhebber kan dan ook kiezen uit een breed scala aan veelzijdige Duitse kwaliteitswijnen.
GESCHIEDENIS
Duitsland kent een rijke traditie als wijnland. Al zo’n 2.000 jaar geleden introduceerden de Romeinen de wijnbouw in het land. De eerste wijngaarden werden aangelegd op de steile hellingen van het Moezeldal en later ook langs de oevers van de Rijn. Na de val van het West- Romeinse rijk in 476 hielden vooral kloosters zich met de wijnbouw bezig. In de late Middeleeuwen was het aantal beplante hectaren zelfs 3 keer zo groot als tegenwoordig.
Aan het eind van de 19de eeuw leidden nieuwe inzichten in wijnbouw, vinificatie en keldertechniek tot belangrijke vernieuwingen. Een hoger kwaliteitsniveau en grote exportsuccessen waren het gevolg. Een kenmerkend fenomeen van de Duitse wijnbouw werd het kruisen van druivenrassen, wat veel nieuwe smakelijke wijnen opleverde. In de eerste helft van de 20e eeuw ging het minder goed met de Duitse wijnbouw. Pas na de Eerste en Tweede Wereldoorlog, tussen 1950 en 1990 is er een meer opwaartse trend in de wijnbouw te ontdekken.
WIJNBOUW
Voor het karakter van Duitse wijnen zijn 3 elementen bepalend. Allereerst is dat het relatief koele, maar toch milde klimaat, dat zeer geschikt is voor de wijnbouw. Minstens zo belangrijk is de ligging van de wijngaarden op steile hellingen langs rivieren en meren, waardoor de druiven meer zon en warmte krijgen. De warmte wordt namelijk gereflecteerd door het water. Ook de bodem speelt een grote rol. Leisteen vormt bijvoorbeeld een uitstekende ondergrond voor de riesling-druif. Elke regio heeft een andere bodemsamenstelling, die voor andere druiven geschikt is.
Het Duitse wijnbouwareaal beslaat iets meer dan 100.000 hectare. Het areaal bestaat uit 13 wijnbouwgebieden (Anbau-gebiete), waarvan er 11 in het zuidwesten van het land liggen: Ahr, Mosel-Saar-Ruwer, Mittelrhein, Rheingau, Nahe, Rheinhessen, Hessische Bergstrasse, Franken, Württemberg, Pfalz en Baden. De laatste 2 regio’s, Saale-Unstrut en Sachsen, liggen veel oostelijker, op het grondgebied van de voormalige DDR. Het aantal hectaren wijngaard verschilt sterk per regio. Rheinhessen en Pfalz zijn de grootste gebieden, gevolgd door Baden, Mosel-Saar-Ruwer en Württemberg. De Rijn, Moezel, Main en Neckar zijn de belangrijkste rivieren waarlangs deze wijnregio’s liggen. De Anbau-gebiete zijn onderverdeeld in Bereiche (districten), die weer bestaan uit Grosslagen (een aantal wijngaarden) en Einzellagen (één specifieke wijngaard).
Druivenrassen
De Duitse wijnbouwers hebben altijd vastgehouden aan het verbouwen van min of meer inheemse druivenrassen, zowel oorspronkelijke als gekruiste. De belangrijkste witte druivenrassen zijn riesling, rivaner (ook bekend als müller-thürgau) en silvaner. Maar een bijzondere wijn als de Franconia is bijvoorbeeld samengesteld uit weer drie andere kruisingen: kerner, scheurebe en bacchus.
De meest aangeplante druif in Rheingau en Mosel-Saar-Ruwer is de riesling. Bij de blauwe druivenrassen overheersen variëteiten die het goed doen in relatief koele gebieden. Veel verbouwd worden de spätburgunder (pinot noir), de kruising dornfelder en blauer portugieser. Het paradijs voor de spätburgunder is het kleine wijngebied Ahr, maar ook in Baden is dit een zeer populaire druif. De portugieser is ook heel geschikt voor het maken van de unieke Weissherbst, de Duitse rosé.
CLASSIFICATIE
De kwaliteitswijnen uit de 13 gebieden komen van rijpere druiven en voldoen aan de hoge kwaliteitsnormen van de strenge Duitse wijnwetgeving. Ze bestaan in een droge, halfdroge en zoete versie de beste Duitse wijnen, gemaakt van volledig rijpe druiven. Elegante wijnen die lang kunnen ouderen op fles. 6 Prädikat-vermeldingen geven oplopend het suikergehalte van de geoogste druif aan:
- Kabinett: licht en droog
- Spätlese: late oogst, geconcentreerder dan Kabinett, maar kan droog zijn
- Auslese: volrijpe druiven, vaak omschreven als ‘uitgezochte oogst’
- Beerenauslese: speciaal geselecteerde overrijpe druiven, vaak druiven aangetast door edele rotting
- Trockenbeerenauslese: druiven aangetast door edele rotting
- Eiswein: voor Eiswein worden de druiven in bevroren toestand geplukt en geperst
De Duitse wijnetiketten bevatten veel informatie, waardoor ze niet altijd even makkelijk ‘leesbaar’ zijn. Om de keus te vergemakkelijken zijn daarom in 2000 2 nieuwe termen ingevoerd: Classic en Seleccion. Zo ziet de consument in 1 oogopslag om welk type wijn het gaat:
- Classic: de betere, droge wijn uit een van de 13 wijnregio’s, en gemaakt van een van de klassieke streekeigen druivenrassen. Heerlijke wijnen, geschikt voor elke dag, als aperitief of bij de maaltijd
- Seleccion: een superieure droge wijn, die gemaakt is van met de hand geplukte druiven uit één specifieke wijngaard. De opbrengst per hectare is beperkt en het druivenras moet ook weer typisch zijn voor de streek. De wijn ondergaat een extra kwaliteitskeuring.
DE TOPHUIZEN
Ernst Loosen nam in 1987 het wijngoed van zijn familie over. Sindsdien produceert hij onder de naam Weingut Dr. Loosen Rieslings van topkwaliteit, die in meer dan 50 landen ter wereld verkocht worden. De wijngaarden van Weingut Dr. Loosen liggen in de Moezel, niet ver van het stadje Bernkastel.
Met meer dan 70.000 hectoliter per jaar is Loosen de grootste wijnproducent van de regio. Loosen is een innovatieve wijnmaker die traditionele technieken combineert met moderne inzichten. De druivenstokken worden bijvoorbeeld niet gevoed met kunstmest, waardoor de wijnen geheel natuurlijk zijn. De Franse gastronomiegids GaultMillau verkoos Loosen in 2001 tot wijnmaker van het jaar en in 2005 riep het gerenommeerde Britse wijnmagazine Decanter hem zelfs uit tot ‘Man van het Jaar
Meer leren over wijn?
Nu je alles weet over wijnland Duitsland, kunnen we je ook nog heel veel vertellen over andere wijnlanden. Bijvoorbeeld Oostenrijk. En wil je een echte wijnkenner worden? Lees meer over de populairste druifsoorten of ontdek jouw persoonlijke favoriete wijnen met onze smaakprofielentest!