Over whisky
De kleur van je whisky
Whisky proeven is zoveel meer dan alleen de smaak. Het observeren van de whisky is ook deel van de belevenis. Bij de eerste stap van het proeven kijk je naar de whisky. De kleur kan verschillen van ‘gin-clear’ tot ‘zwarte koffie’. Hoe komt de whisky aan zijn kleur? Welke naam geef je aan een bepaalde kleur? Op deze dingen moet je letten.
DE KLEUR: KASTANJE, KOPER OF AMBER?
Whisky proeven begint dus met kijken en de kleur en helderheid is ingewikkelder dan je denkt. Het is belangrijk om bij de benaming van de kleur in gedachte te houden dat er veel dingen van invloed zijn op de kleur van de whisky:
-
Lengte van het rijpingsprocess
-
Het soort vaten die zijn gebruikt
-
De aroma's die zijn gebruikt
-
Klimaat waarin de vaten hebben gerijpt
-
Kunstmatige kleurstof E150a: ‘Caramel colouring’
Als je deze 5 aspecten in gedachten houdt kun je benamingen geven aan jouw kleur-observaties. Daarbij mag je creatief zijn. Zolang je de kleur maar weer voor de geest kan halen als je jouw notities terugleest. En een andere lezer ook een goed idee krijgt van de kleur die jij bedoelt. Hieronder vind je een paar ideeën voor kleurbenamingen:
Het is natuurlijk eerst belangrijk dat je snapt waar de kleuren vandaan komen. Daarom lees je hier verder over de herkomst van lichte tot donkere whisky.
1. LENGTE VAN HET RIJPINGSPROCESS
Zoals je hebt kunnen lezen in stap 3 van ons artikel ‘"Hoe wordt whisky gemaakt?" blijft er voordat de whisky in het vat gaat een vloeistof over die ‘de wash’ heet. De wash is een heldere vloeistof en is ons vertrekpunt van onze ontdekkingsreis naar de verschillende kleuren van whisky.
De wash wordt twee of drie keer gedistilleerd (afhankelijk van de soort whisky). Daarna gaat de drank het vat in en begint het jarenlange rijpingsproces. Hoe jonger de whisky, hoe meer deze nog lijkt op de originele wash en hoe lichter deze eruit ziet in jouw glas. De kleur zegt dus wat over hoe oud je whisky is.
2. KLEUR BEPALENDE VATEN VOOR WHISKY
Doorgaans worden whisky’s donkerder door langere rijping in vaten. De kleur wordt onttrokken aan het hout van de vaten. Een donkere houtsoort levert dan ook donkerdere kleur whisky.
3. AROMA’S IN WHISKY
Ook onttrekt whisky kleur van aroma’s die ontstaan in het distillaat. Ze ontwikkelen zich tijdens de rijping in eikenhouten vaten. De aroma's zijn dus ook per whisky en per distilleerderij verschillend. Je kunt rekening houden met de aroma’s in je kleurbenamingen.
4. KLIMAAT WAARIN DE WHISKY VATEN RIJPEN
Het klimaat is ook van invloed op de kleur van de whisky. Een milder klimaat zorgt voor een lichtere whisky met minder smaakvariatie. Het tegenovergestelde is ook waar. Meer extreme temperatuurschommelingen zorgen voor een minder constante rijpingsjaren en daardoor meer kleur- en smaakvariatie.
5. KUNSTMATIGE KLEURSTOF E150A: ‘CARAMEL COLOURING’
Sommige distilleerderijen kleuren whisky met karamel voordat ze gebotteld worden. Dit staat bekend als ‘Caramel Colouring’. Het bijkleuren van de whisky heeft een E-nummer: E150a, welke je kan vinden op het etiket. In dit artikel lees je hoe je een whisky etiket leest. De karamel die wordt toegevoegd aan de whisky lijkt chemisch bijna niet meer op karamel als zoetigheid. Het is dan ook onmogelijk om de karamel te proeven - hoewel fijnproevers anders beweren.
Voeg je iets anders toe, dan heet het geen whisky meer!
De E150 karamel is het enige wat toegevoegd mag worden aan een whisky. Als je iets anders toevoegt, mag je het geen whisky meer noemen. Denk hierbij aan bijvoorbeeld de populaire ‘Honey’ varianten. Jack Daniels Honey heet namelijk geen whisky, maar ‘Honey Liqueur’. En zo noem je Jim Beam Honey een ‘Spirit Drink’. Het woord whisky gebruik je dus niet.
Waarom wordt de kleurstof E150 toegevoegd aan whisky?
Er zijn twee verklaringen waarom de kleurstof wordt toegevoegd aan de whisky. De eerste is kleurharmonie: de kleurstof zorgt dat alle whisky’s van hetzelfde merk en blend er hetzelfde uitzien. Zonder kleurstof zou iedere fles een klein beetje anders zijn. De tweede verklaring is simpelweg: kleurstof maakt de whisky donkerder. Daarmee lijkt de whisky ouder, duurder en zeldzamer.
INTERESSE GEWEKT?
Nu weet je hoe je het beste kan kijken en wat de kleur precies zegt over je glas whisky. Zo kun je bij elke whisky weer wat nieuws vertellen. Wij hebben meer dan +700 whisky's in ons assortiment. Van single malt tot blended, en van Schotse tot Japanse whisky's.
