Ontdek wijnlanden
Oostenrijk
Oostenrijk en wijn. Dit kleine land midden in Europa levert wijnen van grote kwaliteit! Niet zo lang geleden was deze combinatie nogal onbekend in het buitenland. Maar hier worden de wijnen gemaakt waar we tegenwoordig dol op zijn. Droog en geurig wit. Soepel en fruitig rood met een spicy touch. Wij vertellen je alles wat je moet weten over dit prachtige wijnland!
Wijnland Oostenrijk
- Klein maar fijn
- 46.500 hectare aan wijngaarden
- 2,4 miljoen hectoliter wijn per jaar
- 67% witte wijnen, 33% rode wijnen
- Oostenrijk is een koel klimaatgebied als het om wijn gaat. Denk aan warme zonnige zomers en een milde herfst met koele nachten.
- Wijnstreken: Niederösterreich, Weinviertel, Burgenland, Steiermark,
- Druivenrassen: grüner veltliner, zweigelt, riesling, weissburgunder (pinot blanc), chardonnay, sauvignon blanc
Oorsprong
De wijnbouw in Oostenrijk gaat terug tot het begin van onze jaartelling. De Romeinen zijn toen begonnen met het verbouwen van wijn in het zuidoosten van Oostenrijk. In de middeleeuwen waren het de monniken die de wijnbouw lieten opbloeien. In deze periode was het wijnbouwgebied 10 keer groter dan het huidige gebied nu. Veel wijn werd geëxporteerd naar het buitenland. Oostenrijkse wijnen kampten jarenlang met een negatief imago door een groot wijnschandaal in 1985. Enkele producenten hadden namelijk geknoeid met de wijn om aan de grote vraag naar goedkope zoete wijnen te voldoen.
Het gevolg: de export het jaar daarna daalde met meer dan 80%. Als reactie schroefde de Oostenrijkse regering de wijnwet op. Tegenwoordig heeft Oostenrijk de strengste wijnwetgeving ter wereld en is de kwaliteit met sprongen vooruit gegaan. Zo wordt iedere wijn nu chemisch-analytisch gekeurd en op kwaliteit beoordeeld voor hij gebotteld wordt. Iedere gecontroleerde fles krijgt een rood-wit-rood genummerd bandje op de fles.
Deze wijn pas zich als een kameleon aan gerechten aan. Daarom is hij wereldwijd populair onder sommeliers!
Wijnstreken
Wijn in Oostenrijk wordt verbouwd in het oosten. De ligging van de grote gebieden komt overeen met de Bourgogne. Het klimaat is ideaal voor de wijnbouw. De Donau en grote meren zorgen voor warmtereflectie. Voeg daarbij een goede ochtendnevel toe (een belangrijke voorwaarde voor edele rotting) en je hebt alles in huis voor goede wijn. Maak kennis met de 3 grote wijnregio’s:
Niederösterreich
In Niederösterreich liggen onder andere beroemde gebieden als Wachau en Kremstal, met hun steile wijngaarden langs de Donau. Er komen fantastische grüner veltliners en rieslings vandaan. Omdat er serieuze stijlverschillen tussen de wijnen onderling zijn, geven de wijnmakers in Wachau dat op hun etiket aan. ‘Steinfeder’ is de lichtste wijn, ‘Smaragd’ de krachtigste en ‘Federspiel’ zit daar tussenin.
Weinviertel
Eigenlijk hoort ook Weinviertel bij Niederösterreich, maar hier noemen we dit wijngebied apart omdat het de grootste wijnstreek van Oostenrijk is en omdat de witte wijnen er een uniek karakter hebben. De heuvels van Slowakije houden de warmte uit het zuidoosten tegen en er komt verkoelende lucht uit het noorden. In de grüner veltliners uit Wienviertel proef je duidelijk de kenmerkende peper. Koosnaam voor grüner veltliner is dan ook ‘Pfefferl’.
Burgenland
In Burgenland liggen wijngaarden op een steenworp afstand van Hongarije. Het kan hier ’s zomers knap heet worden. Dit is het gebied voor waar volle rode wijnen van de blaufränkisch, zweigelt en sankt laurent vandaan komen. De laatste krijgt steeds meer fans. Sankt Laurent heeft iets van pinot noir, maar dan een wildere, robuuste versie ervan. Het is een lekkere wijn voor bij het eten.
Druivenrassen
Oostenrijk produceert voornamelijk witte wijn. Ruim 80% van de totale productie is wit. Benieuwd naar hoe deze wijnen smaken? De meeste zijn droog, maar er worden ook goede (en prijzige) zoete wijnen gemaakt. Hebben we het over rood, dan voeren fruitige en kruidige smaken de boventoon. Dit zijn de topdruiven van Oostenrijk:
Grüner Veltliner
Net zoals Mozart, Sissi en Sachertorte hoort ook grüner veltliner bij Oostenrijk. Zo’n 30% van alle wijngaarden is met deze druif beplant. Hij komt het meest voor in Niederösterreich. Elk subgebied heeft z’n eigen stijl. Zo vind je krachtige soorten met minerale aroma’s onder andere in Wachau en Kremstal. Frisfruitige wijnen met tonen van groene kruiden, grapefruit en peper komen juist weer vooral in Weinviertel voor.
Riesling
Riesling is in kwantiteit veel kleiner dan de grüner veltliner, maar wordt toch het geheim van Oostenrijk genoemd. Op de steile hellingen langs de Donau komen namelijk fantastische wijnen vanuit dit druivenras. Iets zachter dan de droge rieslings uit Duitsland, wat frisser en lichter dan die uit de Elzas.
Zweigelt & blaufrankisch
Steeds meer wijnbouwers planten blauwe druiven aan. Populaire rassen zijn zweigelt en blaufränkisch. Hun precieze smaak hangt af van de herkomst en de wijnmaker, maar over het algemeen is zweigelt soepel en volfruitig en Blaufränkisch wat steviger, aardser en kruidiger. De eerste drink je bij de borrel, de tweede eerder aan tafel.
Het etiket
Net als in andere wijnlanden is de Oostenrijkse wijnwet gebaseerd op de Europese regelgeving. Maar de Oostenrijkse regels gaan veel verder de Europese voorschriften; Oostenrijk heeft de strengste en meest uitgebreide wijnwetgeving ter wereld. Er zijn wel duidelijke overeenkomsten met de Duitse wijnwet. De Oostenrijkse opeenvolging van kwaliteit is:
- Wein: tafelwijn. Eventueel met vermelding van druivenras of jaartal
- Landwein: streekwijn. Dit is de IGP (Franse streekaanduiding) van Oostenrijk met een onderscheid in drie grote gebieden: Weinland (Niederösterreich, Burgenland, Wien), Steierland (Steiermark) en Bergland (Salzburg, Tirol, Vorarlberg, Kärnten, Overösterreich).
- Qualitätswein: kwaliteitswijn. Dit is de AOP wijn van Oostenrijk. Er zijn 17 wijnbouwgebieden. Bovendien zijn er 15 gebieden die zich DAC mogen noemen. Die afkorting staat voor Districtus Austriae Controllatus.
- Prädikatswein: deze wijnen voldoen aan strenge eisen, waaronder een afgebakend productiegebied, de gebruikte druivenrassen, de maximum opbrengst per hectare en de wijnbereiding. Allen terug te vinden op het etiket.
Oostenrijkse wijnhuizen
Het bekendste wijnhuis in Oostenrijk is Domäne Wachau. Dit is een coöperatie met circa 600 leden en 420 hectare aan wijngaarden. Jaarlijks produceert het bedrijf zo'n 2,5 miljoen flessen wijn en circa 30% hiervan wordt geëxporteerd. De wijngaarden van Domäne Wachau liggen onder andere aan beide kanten van de rivier de Donau. De druivenras. Grüner Veltliner wordt hier het meest verbouwd, circa 55% van de wijngaarden van het wijnhuis is er mee beplant.
Meer leren over wijn?
Nu je alles weet over wijnland Oostenrijk, kunnen we je ook nog heel veel vertellen over andere wijnlanden. En wil je een echte wijnkenner worden? Behalve de grüner veltliner en riesling zijn er nog veel meer druivenrassen!
Benieuwd of jij eigenlijk wel zo'n fan bent van Oostenrijkse wijn? Doe onze smaakprofielentest en ontdek jouw favorieten rode én witte wijn in mum van tijd!
